Merkez Bankası, dövize talebi azaltmak, özellikle KKM’den çözülen paranın döviz yerine TL mevduata geçmesini özendirmek için bankaları mevduat faizini artırmaya zorluyor. Ancak bankalar mevduat faizini daha düşük, kredi faiz oranlarını ise daha yüksek hızda artırıyor.
Buna rağmen kredi genişlemesi sürüyor. Bankaların, 22 -29 Mart haftasında açtıkları tüm vadelerdeki TL mevduatın ortalama faizi önceki haftaya göre 5,29 puan artırarak yüzde 57,3’e kadar çıktı.
Üç ay vadeli mevduatın faizi ise 64,3’e kadar yükseldi. Bu son 20 yılın en yüksek mevduat faizine işaret ediyor.
YÜKSEK FAİZE RAĞMEN BORÇ ARTIYOR
Bankalar, ihtiyaç kredisi faizlerini önceki haftaya göre 4,06 puan artırarak yıllık yüzde 86,15’e kadar çıkardılar. Son iki haftada 10 puandan fazla artış oldu. Taşıt kredisi faizini 5,62 puan azaltarak yüzde 40,61’i indiren bankalar, konut kredilerinin faizini ise 0,40 puan artırarak yüzde 43,53’e yükselttiler. Bütün bireysel kredilerin ortalama faizi ise 1,79 puanlık artışla yüzde 78,7 oldu.
Merkez Bankası’nın daha az kredi kullandırmaları için bankaları yeni önlemlerle baskı altına almasına rağmen, kredilerdeki genişleme devam ediyor. Bankalardaki mevduat, 22 - 29 Mart haftasında, 45,8 milyar lira azalarak 15,46 trilyon liraya inerken, kredi stoku 165,9 milyar liralık genişlemeyle 12,88 trilyon liraya çıktı. Mevduatın krediye dönüşüm oranı da yüzde 82’den yüzde 83,3’e çıktı.
İCRA TAKİBİNE ALINAN KREDİLER ARTTI
Mevduat yılbaşından bu yana yüzde 4,2 oranında artarken, kredi stokundaki büyüme ise yüzde 10,7 oldu. Bankaların vadesinde tahsil edemediği için icra takibine aldığı batık krediler ise 2,7 milyar lira artarak 29 Mart itibariyle 197,5 milyar lirayı buldu.
İhtiyaç kredisi faizlerinin son bir yılda 50 puandan fazla artarak yıllık bileşik olarak yüzde 90’a yaklaşmış olmasına rağmen vatandaşlar hızını artırarak borçlanmaya devam ediyor. Bankaların bireysel kredi ve kredi kartları nedeniyle vatandaşlardan olan alacaklarının bakiyesi 22 – 29 Mart haftasında 66,1 milyar lira artarak 3,1 trilyon liraya yaklaştı.
Söz konusu haftada tüketici kredilerinin bakiyesinde 11,6 milyar liralık, kredi kartı borç bakiyesinde ise 54,6 milyar liralık artış yaşandı. Bireysel kredi borçları 1 trilyon 671 milyar liraya, kredi kartı borçları ise 1 trilyon 398 milyar liraya yükseldi.
Tüketicilerin bankalara olan borçları 2024 yılının ilk çeyreğinde 341 milyar lira arttı.