Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla "2024 Yılında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Diğer Bazı Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar" Resmi Gazete'de yayımlandı. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülecek karar, 1 Ocak 2024'ten geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi. Tarımsal üretimin ve gıda arz güvencesinin sürdürülebilirliğinin sağlanması, verim ve kalitenin yükseltilmesi, çevreci yaklaşımların benimsenmesi ve uygulanan politikaların etkinliğinin artırılması amacıyla hazırlanan karar, çiftçilere bu yıl sağlanacak destekleri içeriyor.
EN YÜKSEK DESTEK KÜTLÜ PAMUK
Cumhurbaşkanı Kararı ile 2024 üretim yılı Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kayıtlarına göre tarımda kullanılan mazot ve gübre için destekler belli oldu. Mazot, gübre, fark ödemesi (prim), yem bitkileri ve diğer bazı desteklerin yer aldığı karara göre, mazot ve gübre desteğinde geçen yıla göre her kalemde artış yapıldı. Buna göre gübre desteği bazı ürünlerde dekar başına 62 lira, bazı ürünlerde ise 35 lira olarak belirlendi. Mazotta ise en yüksek destek dekar başına 410 lira ile kütlü pamuğa verilecek.
Arpa, aspir, buğday, çavdar, tritikale, kuru fasulye, yulaf için dekar başına 123 lira mazot ve 62 lira gübre olmak üzere toplam 185 lira, çeltik için 300 lira mazot ve 62 lira gübre olmak üzere 362 lira, dane mısır, fındık, kuru soğan, patates, yaş çay, zeytin için 103 lira mazot ve 35 lira gübre olmak üzere 138 lira, mercimek, nohut için 123 lira mazot ve 35 lira gübre olmak üzere toplam 158 lira destek verilecek.
Kütlü pamukta 410 lira mazot ve 62 lira gübre olmak üzere toplam 472 lira destek ödemesi öngörülürken, soyada 205 lira mazot ve 62 lira gübre olmak üzere 267 lira, yağlık ayçiçeği, kolzada (kanola) 144 lira mazot ve 62 lira gübre olmak üzere 206 lira, yem bitkilerinde 103 lira mazot ve 62 lira gübre olmak üzere 165 lira ve diğer ürünlerde 103 lira mazot ve 35 lira gübre olmak üzere 138 lira destek sağlanacak. Nadas için ise 50 lira mazot desteği ödemesi yapılacak.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Toprak Analiz laboratuvarlarına asgari 50 dekar ve üzeri arazilerde, her 50 dekar araziye kadar bir analiz için 50 lira toprak analizi desteği ödemesi yapılacak.
KOVAN BAŞINA 50 LİRA DESTEK
2024 üretim yılında Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) ve Organik Tarım Bilgi Sistemine kayıtlı, organik tarım faaliyeti yapan, geçiş süreci-2, geçiş süreci-3 ve organik statüde yer alan tarım arazilerindeki ürettiği ürüne "ürün sertifikası" düzenlenmiş çiftçiler ile 2024 yılında Arıcılık Kayıt Sistemi ve Organik Tarım Bilgi Sistemine kayıtlı, organik statüde bulunan kovanlar için arı yetiştiriciliği yapan çiftçilere kategorilerine göre kovan başına 50 ila 270 lira destek verilecek. Arılı kovan için üreticilere 50 lira destek ödemesi yapılacak.
İYİ TARIM UYGULAMALARI DESTEĞİ
İyi tarım uygulamaları yapan ve yetkilendirilmiş kuruluşlarca 2024 üretim yılında bireysel veya grup sertifikasyonu seçeneğine göre düzenlenmiş iyi tarım uygulamaları sertifikasına sahip olan ve ÇKS'ye kayıtlı çiftçilere, kategorilerine göre dekar başına 50 ile 400 lira destek sağlanacak. Küçük aile işletmesi desteği, 2024 üretim yılı için dekara 200 lira olarak belirlendi. Katı organik- organomineral gübre desteği, dekara 40 lira olurken, geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği ise dekara 200 lira olarak açıklandı.
PAMUK DIŞINDA 16 ÜRÜNDE PRİM DESTEĞİ ARTTI
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modelinde belirlenen havzalarda, 17 ürün için havza bazlı fark ödemesi (prim) desteği ödeniyor. 2024 yılında bu 17 üründen sadece kütlü pamuk desteği geçen yılla aynı kalarak kilogram başına 160 kuruş olarak açıklandı.
Buğdayda 2023 yılında kilo başına 100 kuruş olan fark ödemesi desteği 2024’te 175 kuruşa çıkarıldı. Arpa, çavdar, yulaf, tritikale ve nohut için geçen yıl kilo başına ödenen 50 kuruşluk prim desteği bu yıl 75 kuruşa çıkarıldı. Kararnameye göre dane mısır desteği 3 kuruştan 10 kuruşa, aspirde 55 kuruştan 70 kuruşa, çeltikte 10 kuruştan 30 kuruşa, dane zeytinde 15 kuruştan 20 kuruşa, soyada 60 kuruştan 80 kuruşa, kanolada ise 100 kuruştan 110 kuruşa çıkarıldı.
Geçen yıl nohut, mercimek ve kuru fasulye için 50 kuruş olan fark ödemesi bu yıl nohutta 75 kuruşa çıkarılırken kuru fasulye ve mercimekte bu destek kilo başına 100 kuruş oldu.
EN YÜKSEK PRİM YAĞLIK AYÇİÇEĞİNE
Havza bazlı fark ödemesi desteği kapsamında yağlık ayçiçeğinde geçen yıl fark ödemesi kilo başına 100 kuruş olarak açıklanırken, kuraklığın etkili olduğu Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ’da bu destek 150 kuruşa çıkarılmıştı. 2024 yılı kararnamesinde yağlık ayçiçeği fark ödemesi (prim) kilo başına 225 kuruşa çıkarıldı. Böylece 17 ürün arasında en yüksek primi yağlık ayçiçeğine ödenecek. Yaş çay için geçen yıl 30 kuruş olan fark ödemesi 2024’te 200 kuruş olarak açıklandı. Zeytinyağında ise 80 kuruş olan prim 100 kuruş oldu.
Yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Bakanlıkça tespit edildiği havzalarda 2024 yılı üretim yılında ekilen nohut, mercimek ürünlerine ilave yüzde 50 destek ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak.
Yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tespit edildiği havzalarda ekilen yem bezelyesi, fiğ, macar fiği, burçak ve mürdümük ürünleri için yem bitkisi desteğine ilave yüzde 50 ödeme yapılacak.