Cumhuriyetin kuruluşuyla birlikte bir taraftan siyasi ve ekonomik atılımlar gerçekleştirirken diğer yandan kültürel atılımlara da önem verilmiştir. Yeni cumhuriyette halk eğitiminin eksikliği ve eğitim sisteminin tam olarak işlerlik kazanamamasından dolayı, aydınların ve çeşitli basın yayın organlarının çabalarına rağmen devrimler geniş halk kitlelerine tam olarak ve zamanında ulaşamıyordu. Bu zorluğun aşılması ve aydınlar ile halk arasındaki boşluğun doldurulabilmesi için yeni ve dinamik bir kurumun ve örgütlenmenin oluşturulması gerekmekteydi. Bu amaçla kapatılan Türk Ocakların yerine Halkevleri kuruluyordu.
DENİZLİ HALKEVİ KURULUYOR
Denizli Halkevi, 19 Şubat 1932 tarihinde Türkiye’nin 14 iliyle birlikte ilk açılan Halkevleri arasındadır. “Denizli’de Halkevinin açılışı bugünkü Denizli Lisesi olan Muallim Mektebinin salonunda gerçekleşmiştir. Açılışa CHF Denizli milletvekili Necip Ali Küçüka da katılmıştır. Halkevi başkanlığına Fahri Akçakoca Akça seçiliyor. Bu tarihe kadar ise Halkevlerinin işleri CHF yönetimi tarafından yapılmaktaydı. Türk Ocakları’nın kapatılmasından sonra bu derneğin taşınabilir ve taşınamaz tüm mal varlıkları Halkevlerine aktarılmıştı. Denizli Halkevi de bir yıl boyunca Denizli Türk Ocağının Çaybaşı’ndaki binasında görevini sürdürmüştür.
Denizli Halkevinin kuruluşundan kapatılmasına kadar geçen sürede başkanlık yapanların isimleri ve dönemleri şöyledir: “Necip Ali Küçüka (1932), Fahri Akçakoca (1932 – 1935), Esat Kaymakçı (1935 – 1942), Naili Küçüka (1942 – 1943), İbrahim Cengiz (1943 – 1946), Kemal Aybar (1946), Himmet Akın (1946 – 1951)
Denizli Halkevi’nin kurulmasından sonra 1932-1936 yılları arasında, Acıpayam, Sarayköy, Buldan, Akalan, Babadağ, Bekilli, Çal, Çivril, Güney, Hançalar, Honaz, Kale, Kızılca, Kızılhisar, Nikfer, Süller Yeşilyuva, Zeyve ilçelerinde halkevleri kuruluyor.
Yeterli donanıma sahip olan Halkevleri, süreli yayın faaliyetlerinde bulunacaklardı. Denizli Halkevi, Dil ve Edebiyat şubesi de, Denizli Halkevinin kuruluşundan beş yıl sonra 1937’de İnanç adında bir dergi çıkarmaya başlıyor. Dergi 1946 yılına kadar 35 sayı çıkmayı başarıyor.
26 Kasım 1932 tarihinde CHP Genel Sekreterliği tarafından Halkevlerine bildirilen bir genelgeyle çıkartılan Halkevi dergilerinin dikkat edilmesi gereken hususlar belirtilmiştir.
Buna göre;
1. Derginin yaşayabilmesini, yani sürümünü temin etmek,
2. “Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, layıklık (laiklik), devletçilik gibi milli kültürümüzün yüksek mefhumlarının izahı…” gibi konular Ankara’da çıkacak Halkevleri Mecmuası (Ülkü) ile İstanbul’da Yeni Türk dergisine yüklenecek, bu dergilerde yer alacak, diğer dergilerde “memlekette yaratmak istediğimiz fikir birliği nokta nazarından” bulunmayacak,
3. Dergi daha ziyade o çevrenin dergisi olmalı,
4. Dergide yer alan sosyal, kültürel, ekonomik ve edebi yazılar halkı ve köylüyü ilgilendirecek orijinal yazılar olmalı,
5. Bütün yazılarda halk ve aydınları birbirine yaklaştırmalı, halk ve köylü arasında kültür inkılâbının hızla ve kolaylık yayılmasını sağlayıcı olmalı,
6. Edebiyatta şiir, hikâye konuları mümkün mertebe yörenin güzelliklerinden, yöresel olaylardan seçilmeli,
7. Yörenin gençleri yazıya teşvik edilmeli, genç kabiliyetlerin yetişmesine çalışılması.
Dönemin yayın organı Ulus Gazetesi 3 Nisan 1937 günkü sayısında Denizli Halkevi’nin çıkaracağı dergiyi şöyle haber veriyordu: “(Denizli) Halkevimiz bir dergi çıkarmaya hazırlanıyor. İnanç Dergisi öteki arkadaşlarını çok yakından selamlayacak ve onların safında kuvvetli ve verimli bir yer alacaktır. Bu dergide, Denizli’nin bütün gençliği samimiyetle çalışacaktır. Bilhassa dergi erkinlik savaşına ait güzel ve bugüne kadar hiç dokunulmamış konuların hikayelerini taşıyacaktır ve öteki arkadaşlarından geri kalmayacağını gösterecek olan bu kıymetli yazılar büyük ve güzel bir sürpriz olacaktır.”
DERGİNİN İSMİ NEREDEN GELİYOR.
Derginin “İnanç” ismini alması tarihî bir isimden kaynaklanmaktadır. İnanç ismi, 1313-1317 yılları arasında eski adı Ladik olan Denizli’de hüküm sürmüş İnançoğulları Beyliğinden almaktadır. Denizli Halkevi’nin dergi ismi kendi yerel tarihine dayandırılmıştır. Derginin çıktığı sıralarda Denizli Saylavı (Milletvekili) olan Necip Ali Küçüka, dergi adı İnanç’ın, sadece Denizli’ye hizmet etmiş bir kişiyi hatırlatmadığını; aynı zamanda Atatürk’ün inkılap hareketlerine inancın da bir ifadesi olduğunu belirtmiştir. Necip Ali Bey, derginin ilk sayısında bu konuda şöyle demektedir : “Bir ülküye sadakatle bağlanmak itibariyle Denizli, Atatürk’ün ilk emir ve irşadına itaat etmiş ve inanmış bir memlekettir”
İnanç Dergisi’nin İçeriği Dergide, önemli ve milli günlerde yazılan yazıların yanında, derginin hemen her sayısında yerel incelemeler, folklorik bilgiler, unutulmuş kişilere ait yazılar, şiirler, hikayeler yer almıştır. Ayrıca, gençlerin teşvik edilmesi için, onların bazı yazıları yayımlanmıştır.
Ankara Halkevi’nin çıkartmış olduğu Ülkü Dergisi’nin merkezi yayın organı haline gelme kararıyla yerellerdeki dergilere yeterli maddi destek ulaşamaz oldu. Bu nedenle Denizli Halkevi’nin çıkardığı İnanç Dergisi yayın hayatına son vermiştir.
İnanç Dergisi, bugün bile Denizli’nin yerel tarihine önemli katkı sağlayan bir kaynak niteliğindedir. Denizli’nin kendi yerel yayın geleneğinde de önemli bir evreyi oluşturmaktadır. Derginin yazarlarından Zeki Ülkü’nün dergiyi şöyle tanımlamıştır. “Denizli’nin inancını anlatan İnanç Dergisi, vilayetimiz halkının his ve fikrini sulayan manevi nehir”dir.
İnanç Dergisi ile ilgili, PAÜ Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr Süleyman İnan bir araştırma yapmış yine PAÜ öğrencilerinden Harun Akçam da Yüksek Lisans Tezinin konusunu İnanç Dergisi olarak hazırlamıştır.
